Veelgestelde vragen verhuizing Ayasofya-moskee

De raad heeft op 7 december 2022 het bestemmingsplan voor de moskee vastgesteld. Een partij heeft een beroep ingediend maar later, na overleg met het moskeebestuur en de gemeente, weer ingetrokken. Daarmee werd het bestemmingsplan Fluvium Zuid A, op 27 maart 2023 onherroepelijk.  Er zijn al een aantal stappen gezet en er moeten nog stappen gezet worden. Hieronder een overzicht van dit proces.

Stap 1: Reserveringsovereenkomst

Op 21 januari 2021 is een reserveringsovereenkomst gesloten met de toekomstige eigenaar. Een reserveringsovereenkomst is een soort voorlopig koopcontract waarin een potentiële koper het exclusieve recht krijgt om de kavel te kopen onder een aantal voorwaarden. Hierbij worden afspraken gemaakt over onder andere de grondprijs, de planning en in dit geval het voornemen tot het starten van een bestemmingswijziging. 

Stap 2: Bestemmingsplanprocedure

Om een moskee te mogen bouwen moest eerst de bestemming gewijzigd worden van ‘bedrijven’ naar 'maatschappelijke doeleinden'. De gemeenteraad heeft op 7 december 2022 het bestemmingsplan Fluvium Zuid-A vastgesteld. Na de intrekking van het ingediende beroep is het bestemmingsplan op 27 maart 2023 onherroepelijk geworden. 

Stap 3: Ontwerp 

Nu de bestemming zeker is, kiest het moskeebestuur een architect om een ontwerp te laten maken voor de nieuwe moskee. Het moskeebestuur heeft ervoor gekozen om dit via een prijsvraag te doen. Op 4 juli 2023 heeft het moskeebestuur een architectenbureau met het meest overtuigende schetsontwerp gekozen: Kodde Architecten uit Amsterdam. In de komende fase zal de gemeente samen met het moskeebestuur en het architectenbureau het schetsontwerp verder uitwerken tot een definitief ontwerp. Hierbij zal de directe omgeving (bewoners en bedrijven) de kans krijgen om te reageren op het ontwerp. Uiteindelijk zal de gemeente akkoord moeten gaan met het definitieve ontwerp.

Stap 4: Koopovereenkomst

Zodra het definitieve ontwerp rond is, kan de reserveringsovereenkomst omgezet worden naar een koopovereenkomst. Op basis van het ontwerp kunnen de m2's en de grondprijs definitief worden bepaald en worden nog aanvullende voorwaarden gesteld en procesafspraken gemaakt. Burgemeesters en wethouders (B&W) stellen de overeenkomst vast en daarna kan het worden ondertekend. De kavel zal pas worden geleverd aan de koper als de omgevingsvergunning is verstrekt.

Stap 5: Omgevingsvergunning

Op basis van het definitieve ontwerp kan het moskeebestuur een bouwvergunning (officieel: omgevingsvergunning) aanvragen. De aanvraag wordt gepubliceerd en belanghebbenden kunnen eventueel bezwaar indienen. Ook het verlenen van de vergunning wordt gepubliceerd.

Stap 6: Levering grond en start bouw

Zodra de vergunning rond is wordt de grond geleverd en kan het moskeebestuur starten met bouwen.

Onderstaande data zijn onder voorbehoud:

Ja, er zijn 3 fasen waarin belanghebbenden zoals direct omwonenden of omliggende bedrijven, mee kunnen praten of bezwaar kunnen maken:

1. Formele inspraak bestemmingsplan procedure (afgerond) en eventueel beroep.
2. Informele mogelijkheid om te reageren op de concept-ontwerpen.
   Het is niet verplicht maar in veel gevallen laten ontwikkelende partijen hun concept ontwerpen zien aan de direct belanghebbenden zodat zij kunnen reageren op de ontwerpen. Het is aan de ontwikkelende partij, in dit geval het moskee bestuur of ze de opmerkingen van omwonenden meenemen of niet.
3. Formele bezwaarprocedure omgevingsvergunning (en eventueel beroep).

Er is nog geen ontwerp van het gebouw. Het moskeebestuur heeft het architectenbureau Kodde Architecten uit Amsterdam geselecteerd, dat een ontwerp zal maken voor het gebouw. Het definitieve ontwerp zal door de gemeentelijke welstandscommissie, tijdens de procedure van de bouwvergunning, moeten worden goedgekeurd.

De Islamitische Unie heeft aangegeven dat zij het belangrijk vindt om als maatschappelijke functie verbinding te maken met de wijk. Op de huidige locatie aan de Sonsbeeksingel dragen zij daartoe bij aan diverse activiteiten (open dagen, Bazaar, iftar maaltijd, 4 Mei dodenherdenking, Mode nacht, Raad van Kerken in Arnhem, Wereldvrouwen Arnhem en Edubridge). De Islamitische Unie is voornemens deze activiteiten voort te zetten bij een vestiging op Fluvium Zuid en daarbij activiteiten uit te breiden specifiek gericht op bedrijven in de omgeving. 

De moskee is een publiek gebouw net als een kerk en toegankelijk voor bezoekers. Uiteraard geldt altijd dat bezoekers te gast zijn en de huisregels dienen te respecteren.

Het aantal bezoekers van de moskee (voor het vrijdagmiddaggebed) is geschat op 300 tot 350. Heel af en toe (2x per jaar) komen er mogelijk zo'n 450 tot 500 bezoekers. Voor het bepalen van het aantal parkeerplaatsen gaan we uit van het aantal bezoekers op een gewone vrijdagmiddag. Volgens de parkeernorm van de gemeente moeten er 53 parkeerplaatsen komen. 

Het parkeren komt dus zoveel mogelijk op het eigen terrein van de moskee. Naast parkeerplaatsen voor auto's zullen er ook fietsenstallingen worden geplaatst. Ook is de locatie prima te bereiken met het openbaar vervoer.

De parkeerplaats van de moskee zal te bereiken zijn vanaf de Van Oldenbarneveldtstraat- Jacob Van Deventerstraat. De Van Oldenbarneveldtstraat heeft voldoende capaciteit om deze vervoersbewegingen op te vangen. Daarnaast zullen de pieken op de vrijdagmiddag plaatsvinden waarop het over het algemeen iets rustiger is. Voor het bestemmingsplan is onderzoek gedaan naar de verkeersgeneratie van de moskee waarmee onderbouwd is dat de afwikkeling van het verkeer op de bestaande wegen en kruispunten in te passen is.

Betaald parkeren

In de nabije toekomst zal het gehele gebied van het Nieuwe Kade Kwartier betaald parkeren worden. Dat gebied loopt vanaf de singel tot en met de Van Oldenbarneveldtstraat en de Rijn. De verwachting is dat hierdoor de parkeeroverlast voor een groot deel wordt voorkomen.

De invoering van betaald parkeren in dit stadsdeel volgt de (bouw)ontwikkelingen: zodra een deel van het gebied wordt ingevuld, wordt het betaald parkeren uitgebreid. Tegen de tijd dat de nieuwe moskee zijn deuren opent, zal het betaald parkeren uitgebreid zijn in ieder geval tot en met de Van Oldenbarneveldtstraat. Als de situatie daarom vraagt kan de gemeente, in samenspraak met ondernemers en bewoners, het betaald parkeren gebied verder oprekken.  

Net als bij de andere te ontwikkelen kavels wordt geprobeerd zoveel mogelijk groen toe te voegen. Het ontwerp is hiervoor nog niet gereed maar gedacht wordt aan een groene haag rondom de parkeerplaats en enkele bomen.

De huidige locatie van de Ayasofya moskee aan de Sonsbeeksingel voldoet al jaren niet meer. Het is een oud en gebruiksonvriendelijk gebouw. De locatie is niet goed bereikbaar per auto, het is te klein en er zijn geen parkeervoorzieningen op eigen terrein. De parkeerdruk in de wijk is de laatste jaren bovendien toegenomen doordat in het centrum betaald parkeren is ingevoerd en omdat er in de directe omgeving diverse nieuwe functies zijn gekomen. Om deze redenen is men al ruim 18 jaar op zoek naar een nieuwe locatie binnen Arnhem. De Islamitische Unie heeft in de afgelopen jaren diverse locaties bekeken. De locaties bleken om diverse redenen niet haalbaar/ realistisch. Uiteindelijk is een kavel gevonden in Fluvium Zuid. Het terrein Fluvium Zuid is onderdeel van het Nieuwe Kade Kwartier en bevindt zich langs de Westervoortsedijk, ter hoogte van de kruising met de Nieuwe Kade.  Deze locatie is goed bereikbaar, voldoet aan de grootte, is gelegen richting het zuidoosten en voorziet in voldoende parkeergelegenheid op het eigen terrein.

De moskee wil 1x per week op vrijdag een oproep tot gebed doen en op de islamitische feestdagen. Een oproep tot gebed duurt ongeveer 3 minuten. Afspraken hierover zijn vastgelegd in het bestemmingsplan.

Voor het bestemmingsplan is onderzoek gedaan naar de geluidbelasting van de moskee op de omgeving. Met het onderzoek is aangetoond dat de geluidbelasting  aanvaardbaar is en dat er dus sprake is van een goede ruimtelijke ordening. In de regels van het bestemmingsplan zijn afspraken vastgelegd t.a.v. het geluid. Deze regels vormen het kader waarop getoetst wordt mocht er een melding komen van geluidoverlast.

Een moskee is geen geluidsgevoelige functie. Dus de geluidsproductie van de omliggende bedrijven is geen belemmering voor de moskee en de moskee zal daarmee de omliggende bedrijven niet in hun bedrijfsvoering beperken. De moskee zal juist een deel van het industrielawaai weren ten bate van de nieuw te ontwikkelende woningen in het Gashouderskwartier. Ook vanuit andere milieuaspecten worden geen belemmeringen vanuit de omliggende bedrijven op de moskee verwacht.

De Ayasofya moskee is bij de gemeente bekend omdat zij al jaren gevestigd is in Arnhem. De moskee heeft een goede naam en vervult een belangrijke functie voor een deel van de Turks-islamitische bevolking van Arnhem. 

In overleg met het moskeebestuur heeft de gemeente besloten om een pre-bibob-scan te laten uitvoeren om daarmee eventuele verdenkingen weg te nemen. Zowel de Islamitische Unie als de ontwikkelende partij/ toekomstig eigenaar de Stichting NMOG, stonden hier positief tegenover en hebben volledig meegewerkt aan het onderzoek. In het pre-bibob onderzoek zijn geen onrechtmatigheden geconstateerd ten aanzien van de financiering.

Het is altijd mogelijk dat er bezwaren vanuit de omgeving komen. Op het bestemmingsplan zijn 6 zienswijzen ingediend en naar aanleiding daarvan is het plan op onderdelen iets aangepast en zijn onderzoeken aangescherpt. Daarna heeft 1 partij een beroep ingediend, maar na overleg is dat beroep weer ingetrokken. De gemeente hoopt dat hiermee de bezwaren van tafel zijn.