Welstandsbeleid

Met het welstandsbeleid heeft de gemeente voldoende mogelijkheden om het unieke karakter van de verschillende wijken in Arnhem te behouden.

Waarom welstandsbeleid?

Arnhem is een aantrekkelijke stad om te wonen en te verblijven. Het uiterlijk van de stad draagt daar aan bij. De gemeente wil dat zo houden. Veranderingen in de stad gaan vaak heel geleidelijk. Door kleine bouwinitiatieven van particulieren en door grotere ontwikkelingen verandert de stad voortdurend. Bij welstandsbeleid gaat het om de kwaliteit van de bouwplannen op zich en in relatie tot hun omgeving. We dagen initiatiefnemers uit om iets moois voor zichzelf te maken maar ook een bijdrage te leveren aan de kwaliteit van de stad als gehéél. De kenmerken van de bestaande stad geven daar aanknopingspunten voor dus: kijk om je heen en gebruik wat je ziet als inspiratie! Hiermee kan de gemeente sturen op het uiterlijk van gebouwen en van andere bouwwerken. Zo beschermen we de bestaande kwaliteit in de stad en geven we ruimte om de stad nog beter te maken.

Het welstandsbeleid is één van de middelen waarmee de gemeente stuurt op het uiterlijk van de stad. Andere instrumenten zijn bijvoorbeeld het bestemmingsplan, erfgoedbeleid en beleid voor de openbare ruimte. Het welstandsbeleid is dus geen geïsoleerd instrument maar onderdeel van het ruimtelijke kwaliteitsbeleid van de gemeente. De Woningwet bepaalt sinds 2003 dat gemeenten diewelstandstoezicht toepassen daar beleid voor moeten vaststellen. Daarom hebben we in Arnhem een Welstandsnota (pdf 5 MB).

Eigen verantwoordelijkheid

De gemeente wil dat de burgers van Arnhem bij (ver-)bouwen zelf veel verantwoordelijkheid in eigen handen hebben bij het realiseren en handhaven van ruimtelijke kwaliteit in de stad. Dit in het vertrouwen dat een welstandstoetsing vooraf hiervoor meestal niet nodig is. Voor ongeveer tweederde van de oppervlakte van de gemeente hoeft daarom sinds 2013 géén toets op welstand meer uitgevoerd te worden bij aanvragen voor een omgevingsvergunning. Wel gelden voor het gehele grondgebied van Arnhem regels voor het aanbrengen van reclame en is er een excessenregeling.

Ambtelijke toetsing

Burgemeester en wethouders hebben de bevoegdheid om te beslissen of voor de welstandstoets al dan niet een welstandscommissie wordt ingeschakeld. Het college maakt van deze bevoegdheid maximaal gebruik door de toetsing aan redelijke eisen van welstand volledig ambtelijk te laten uitvoeren. Dit betekent dat Arnhem geen welstandscommissie heeft. Er zijn ambtenaren aangewezen die zorg dragen voor een correcte en controleerbare toetsing en het betrekken van de juiste deskundigheid bij deze beoordeling. De toetsing vindt plaats op vaste momenten. Uit oogpunt van transparantie zijn deze vergaderingen van het toetsteam altijd openbaar, evenals de verslaglegging.

Monumentencommissie

Omdat de Monumentenwet het inwinnen van onafhankelijk deskundig advies bij beslissingen op monumentenvergunningen verplicht stelt zal er wel een Monumentencommissie blijven bestaan die aan de eisen van de wet voldoet. De monumentencommissie bestaat uit de secretaris welstand van ODRA, de senior bestuursadviseur erfgoed van de afdeling Ruimte in het cluster Beleid & Regie en een externe deskundige. Om redenen van efficiency en slagvaardigheid is er voor gekozen de welstandstaak en de monumenten taak op één plaats te beleggen: het team Welstand en Monumenten.

Welstandstoets, eerste check

• Check eerst of u een omgevingsvergunning nodig heeft bij bouw en verbouw vergunning
• Heeft u geen vergunning nodig? Dan kunnen zaken vastliggen in het bestemmingsplan (op te vragen bij de gemeente). Maar u kunt zelf het materiaal en de kleur bepalen. U krijgt dus nooit een welstandstoets vooraf.
• Heeft u een vergunning nodig en woont u in een gebied zonder toetsing? Dan beoordeelt de gemeente uw aanvraag niet op welstandcriteria.
• Heeft u een vergunning nodig en woont u in een gebied met lichte of zware toetsing? Dan krijgt u automatisch een welstandstoets.
• Let op: voor het bouwen of verbouwen in, op, aan of bij beschermde monumenten moet u altijd een vergunning aanvragen. Voor monumenten geldt namelijk maatwerk.
• Bij vergunningvrije bouwwerken en bij bouwplannen in een gebied zonder toetsing, is alleen een welstandstoetsing achteraf mogelijk. Hiervoor geldt een excessenregeling (pdf 8 kB) die beperkingen oplegt aan het materiaal- en kleurgebruik en aan reclame.
• Alle criteria voor redelijke eisen van welstand voor bouw- en verbouwplannen, zie Welstandsnota 2015 (pdf 5 MB).

Informatie over het welstandsbeleid

U kunt op afspraak advies krijgen van de secretaris van het Team Welstand en Monumenten in het Stadskantoor, Eusebiusbuitensingel 53 te Arnhem. Hij geeft u dan specifieke informatie over uw plan. Uw plan is dan een  initiatief  dat nog niet aangemerkt kan  worden als aanvraag omgevingsvergunning of vooroverleg. Deze afspraak vraagt u aan via postbus@odra.nl.