Vanaf 1 januari 2026 verandert de bijstand. De nieuwe regels vallen onder de ‘Participatiewet in Balans’.
Deze veranderingen kunnen invloed hebben op:
- uw uitkering
- de hulp die u krijgt
- uw mogelijkheden om (weer) aan het werk te gaan
Hieronder leest u wat er precies verandert.
Informatie voor inwoners
Giften: wat verandert er?
Vanaf 1 januari 2026 mag u minder giften krijgen zonder dat dit gevolgen heeft voor uw uitkering. Het maximale bedrag gaat van € 1.800 naar € 1.200 per jaar. Dit bedrag geldt voor iedereen in Nederland met een bijstandsuitkering.
Wat is een gift?
Een gift is iets wat u krijgt, vrij kunt besteden en waar u niets voor hoeft te doen. Dit kan geld zijn, maar ook spullen, zoals een tas boodschappen, kleding of meubels. Ook bijdragen in de kosten tellen hierbij mee, bijvoorbeeld als iemand anders meebetaalt aan de vaste lasten.
Wat is geen gift?
Sommige hulp telt niet als gift. U hoeft dit niet door te geven:
- boodschappen van de Voedselbank
- spullen van de Speelgoedbank of Kledingbank
- geld of spullen van de Dullertstichting
Wanneer moet u een gift melden?
U moet giften melden als de waarde van alle giften samen in 1 jaar meer dan € 1.200 is. Houd daarom bij als u iets krijgt.
Wat gebeurt er als een gift (of de waarde van de giften) hoger is dan € 1.200?
Het is belangrijk dat we weten waarom u de gift(en) heeft gekregen. Wij beoordelen of de gift als inkomen of vermogen gerekend moet worden. Ook als u een bijstandsuitkering ontvangt, mag u natuurlijk vermogen hebben. Voor meer informatie over vermogen, lees verder onder ‘Vermogen’.
Twijfelt u?
Bel het telefonisch spreekuur van Werk & Inkomen: 0800-1809 (werkdagen tussen 9.00 en 12.00 uur). Wij helpen u graag.
Leyla krijgt van haar oma elke maand een tas met boodschappen ter waarde van € 50. Ook krijgt ze van haar ouders een nieuwe jas en nieuwe laarzen voor in de winter van € 245. Samen is dat € 845.
Dit is samen minder dan € 1.200, dus Leyla hoeft dit niet te melden.
Nayima heeft een bijstandsuitkering en krijgt, net als alle kleinkinderen, in juli € 2.000 van haar oma om een leuke vakantie te boeken of aan iets leuks te besteden. Nayima meldt deze gift omdat het meer is dan € 1.200. Omdat de gift bedoeld is om vrij te besteden is en Nayima het geld op haar rekening heeft gekregen, tellen we de overige € 800 op bij het vermogen van Nayima. Deze gift heeft verder geen invloed op de uitkering van Nayima.
Robin heeft een bijstandsuitkering en zijn vader betaalt iedere maand de zorgverzekering van € 175 rechtstreeks aan de zorgverzekeraar. Alle vaste lasten zijn al erg duur en zo kan zijn vader Robin een beetje helpen.
De vader van Robin betaalt de zorgpremie maandelijks door aan de zorgverzekeraar. In de bijstandsuitkering is een bedrag opgenomen om de zorgpremie te kunnen betalen. Omdat Robin deze bijdrage niet zelf krijgt, wordt het bedrag boven de € 1200 in mindering gebracht op de uitkering omdat Robin minder vaste lasten zelf betaalt.
Vermogen: wat verandert er?
Vanaf 2026 kijken we anders naar uw vermogen. We kijken niet meer naar wat u had toen u de uitkering aanvroeg, maar wat u nu heeft.
Wat is vermogen?
Vermogen is de waarde van al uw bezittingen samen (ook het vermogen van uw partner en/of kinderen onder de 18 jaar telt mee). Bijvoorbeeld:
- spaargeld
- de waarde van uw auto, motor, scooter, boot of huis
- beleggingen of crypto, digitaal geld dat u alleen op internet kunt gebruiken
Geld dat u tijdens de bijstand heeft gespaard, telt niet mee.
Hoeveel vermogen mag u hebben?
Het maximale vermogen wordt per periode bepaald door de wetgever. De maximale bedragen vanaf 1 juli 2025:
| Situatie | Maximaal vermogen |
|---|---|
| Alleenstaand | € 7.770 |
| Alleenstaande ouder | € 15.540 |
| Gehuwd of samenwonend (met of zonder kinderen) | € 15.540 |
Komt uw totale vermogen boven de grens uit, dan moet u het vermogen melden.
Heeft u schulden? Dan mag u dit van het vermogen aftrekken. U moet wel kunnen bewijzen dat u die schulden moet terugbetalen. Studieschulden of schulden aan familie of vrienden mag u niet van het vermogen aftrekken.
Jannie vraagt bijstand aan. Ze heeft een spaarrekening met € 4.500 en een crypto van € 4.000. Maar ze staat € 1.250 rood op haar betaalrekening.
Samen is haar vermogen € 7.250 (namelijk (€ 4.500 + € 4.000 – € 1.250). Dat is onder de grens van € 7.700. Jannie mag dus gewoon bijstand krijgen.
Brigitte ontvangt een bijstandsuitkering. Ze krijgt een erfenis van haar vader van € 11.000. Ze meldt dit meteen bij de gemeente.
Brigitte heeft ook schulden:
€ 1.350 aan de energiemaatschappij
€ 1.500 huurachterstand
Na aftrek van haar schulden, blijft er € 8.150 over. Dat is iets meer dan ze mag hebben (€ 7.770). Samen met Brigitte spreken we af dat ze € 380 van haar erfenis gebruikt om een maand minder uitkering te krijgen.
Andere veranderingen vanaf 1 januari 2026
Sneller bijstand aanvragen na werk
Heeft u onlangs gewerkt? En daarvoor een bijstandsuitkering van gemeente Arnhem ontvangen? Tot en met 9 maanden na het einde van uw vorige uitkering kunt u een verkorte aanvraag indienen. Wij hebben uw gegevens al voor een deel ingevuld. Dus uw aanvraag gaat sneller.
Eenvoudiger aantonen wie u bent
Vraagt u digitaal een uitkering aan? Dan logt u in met DigiD en stuurt u een kopie van uw paspoort of ID-kaart mee. Vanaf 2026 kunt u zich ook identificeren met een geldig EU-rijbewijs. Dit maakt het nog makkelijker.
Terugwerkende kracht
Soms kunnen we uw uitkering met terugwerkende kracht geven. Dat betekent dat u toch geld krijgt over een periode van vóór uw aanvraag, tot maximaal 3 maanden terug. Bijvoorbeeld: u probeerde eerst werk te vinden, maar dat lukte niet. U vraagt daarna pas een uitkering aan. We kunnen dan soms ook die eerdere maanden zonder inkomen vergoeden. Vertel ons altijd wat er is gebeurd, dan kijken we samen naar wat mogelijk is.
Mantelzorg
Helpt u regelmatig iemand die ziek is of niet alles alleen kan? Dan bent u mantelzorger. Krijgt u bijstand? Dan houden we meer rekening met uw situatie. Woont u tijdelijk bij degene die u helpt, of kunt u minder werken door mantelzorg? Bespreek dit met uw regisseur Werk en Inkomen.
Veranderingen doorgeven
Verandert er iets in uw situatie? Geef dit altijd op tijd door. Zo voorkomt u problemen met uw uitkering.
Vragen of hulp nodig?
Bel ons gratis op 0800-1809 (op werkdagen tussen 9.00 en 12.00 uur). Of neem contact op met uw regisseur Werk en Inkomen. Wij helpen u graag.
Informatie voor ketenpartners
Giften
Inwoners mogen vanaf 2026 maximaal € 1.200 per jaar aan giften ontvangen.
Meer giften moeten zij melden aan de gemeente.
Wat kunt u doen?
- Vraag door als iemand regelmatig spullen of geld krijgt.
- Adviseer inwoners om de giften te melden bij Werk & Inkomen als de totale waarde hoger is dan € 1.200.
- Adviseer inwoners om bij twijfel contact op te nemen met Werk & Inkomen.
- Maak duidelijk dat hulp van de Voedselbank, Speelgoedbank, Kledingbank en Dullertstichting niet gemeld hoeft te worden.
Vermogen
De gemeente kijkt niet meer naar het vermogen bij de start van de uitkering, maar naar wat iemand nu heeft. Ook schulden worden meegenomen: deze worden van het vermogen afgetrokken.
Wat kunt u doen?
- Vraag door bij grote giften, erfenissen of onverwachte inkomsten.
- Adviseer inwoners om het totale vermogen en de eventuele schulden te melden bij Werk & Inkomen als de totale waarde hoger is dan het drempelbedrag.
- Leg uit dat schulden meetellen en in mindering worden gebracht.
- Verwijs inwoners naar de gemeente bij twijfel of onduidelijkheid.
Sneller bijstand aanvragen na werk
Heeft iemand in de afgelopen 9 maanden al een uitkering gehad?
Dan kan die persoon een verkorte aanvraag doen. Dit gaat sneller, omdat gegevens al bekend zijn.
Wat kunt u doen?
- Informeer inwoners dat een snelle aanvraag mogelijk is.
- Help bij het gericht doorverwijzen naar de website van de gemeente.
- Hou de website in de gaten voor wijzigingen op dit onderwerp in het eerste kwartaal van 2026.
Eenvoudiger identificeren
Vanaf 2026 kunnen inwoners zich ook identificeren met een EU-rijbewijs. Dit maakt online aanvragen makkelijker, maar ook als er bij fysieke afspraken naar gevraagd wordt.
Terugwerkende kracht
In bijzondere situaties kan een uitkering tot 3 maanden terug worden toegekend.
Bijvoorbeeld als iemand eerst zelf werk probeerde te vinden en daardoor tijdelijk geen inkomen had.
Wat kunt u doen?
Moedig inwoners aan om hun situatie goed toe te lichten bij de aanvraag.
Verwijs naar Werk & Inkomen bij risico op schulden of betalingsachterstanden.
Meer ruimte voor mantelzorgers
Mantelzorg heeft niet altijd meer gevolgen voor de uitkering. De gemeente kijkt mee naar wat er nodig is.
Wat kunt u doen?
Vraag of mantelzorg invloed heeft op werk of woonsituatie. Adviseer bewoners dit altijd te bespreken met de regisseur Werk & Inkomen.
Onweerlegbaar rechtsvermoeden (samenwoning)
De gemeente mag inwoners als één huishouden zien als ze voor elkaar zorgen.
Vanaf 2026 geldt dit alleen automatisch wanneer 2 mensen in de 2 jaar vóór hun samenwoning nog getrouwd waren. In andere gevallen doet de gemeente onderzoek.
Wat kunt u doen?
Vraag naar gezamenlijke zorg of financiën als mensen samenwonen. Adviseer inwoners om dit te melden bij de aanvraag. Verwijs bij twijfel direct door naar Werk & Inkomen.
Jongeren tot 27 jaar
De verplichte 4 weken zoektermijn voor jongeren tot 27 jaar wordt soepeler, de uitkeringsaanvraag kan direct gediend worden. Er komen vaste normen voor jongmeerderjarigen tot 21 jaar, die niet door hun ouders onderhouden kunnen worden. De gemeente kan sneller maatwerk bieden als iemand zonder inkomen dreigt te raken.
Wat kunt u doen?
- Let op jongeren die geen inkomen hebben of schulden opbouwen.
- Verwijs naar Werk & Inkomen voor maatwerk.
Hoe u kunt helpen
- Informeer inwoners over de belangrijkste regels.
- Help bij het tijdig melden van veranderingen.
- Signaleer kwetsbare situaties en verwijs door naar Werk & Inkomen Arnhem.
Zo zorgen we samen dat inwoners goed voorbereid zijn op de veranderingen in 2026.
Vragen?
Neem bij vragen contact op met Werk & Inkomen Arnhem
0800-1809 (maandag t/m vrijdag, 9.00–12.00 uur)